Postępowanie o zatwierdzenie układu – czego nie powiedział Ci doradca restrukturyzacyjny?

W ostatnich latach postępowanie o zatwierdzenie układu (PZU) zyskuje popularność jako sposób zabezpieczenia dłużnika przed egzekucją komorniczą, ale przede wszystkim jako złoty lek na wizję upadłości. Dzięki nowelizacji prawa i uproszczeniom proceduralnym, dłużnik może samodzielnie, bez udziału sądu, zainicjować restrukturyzację. Brzmi atrakcyjnie? Tak, ale jak zwykle diabeł tkwi w szczegółach.

Doradcy często koncentrują się na „korzyściach” PZU jako ochronie przed egzekucją, elastyczności, braku konieczności składania dokumentów do sądu. Rzadziej mówią o ryzykach i ograniczeniach.

Automatyczne objęcie ochroną ma swoje granice

Od dnia obwieszczenia o otwarciu PZU dłużnik korzysta z ochrony przed egzekucją, wypowiedzeniami umów i postępowaniami zabezpieczającymi. Dłużnicy zapominają jednak, że ochrona przed wypowiedzeniem umów wygasa, jeżeli podstawą do wypowiedzenia umowy jest niespłacanie wierzytelności nieobjętych układem bądź niewykonywanie innych obowiązków umownych przez dłużnika, po obwieszczeniu dnia układowego. Z kolei egzekucja może być prowadzona, jeśli dotyczy świadczeń alimentacyjnych.

Grupa wierzycieli, którzy muszą wyrazić zgodę na objęcie ich układem

Jest grupa wierzycieli, którzy samodzielnie decydują czy chcą wziąć udział w porozumieniu. Chodzi tutaj przede wszystkim o pracowników oraz o wierzycieli zabezpieczonych rzeczowo np. hipoteką czy zastawem. Bez ich wyraźnej zgody, nawet gdy układ zostanie przyjęty przez pozostałych wierzycieli, oni nie zostaną nim objęci.

Układ może zostać zablokowany przez niewielką grupę wierzycieli

Wystarczy sprzeciw jednej z grup, np. banków, ZUS-u lub dużych dostawców, by cała układanka runęła. Siła głosu w PZU zależy bowiem od wysokości wierzytelności przysługującej danemu wierzycielowi, a aby głosowanie było ważne, musi wziąć w nim udział co najmniej 1/5 z uprawnionych (tzw. kworum). Często doradcy nie informują dłużników, jak bardzo kruche może być poparcie układowe i jakie są konsekwencje np. w postaci konieczności poniesienia dodatkowych kosztów tj. odsetki od zwłoki lub opłaty w związku z prowadzoną w międzyczasie windykacją

Zła wiara i osobista odpowiedzialność

Jeśli dłużnik działa z pokrzywdzeniem wierzycieli (np. przenosi majątek, ukrywa aktywa lub zawyża zobowiązania), może ponieść odpowiedzialność cywilną lub karną. Doradcy często nie podkreślają, że ochrona PZU nie obejmuje działań sprzecznych z prawem, a owe mogą skutkować odpowiedzialnością karną dłużnika.

Automatyczne objęcie ochroną ma swoją cenę

W przypadku fiaska układu (a to zdarza się często), dłużnik zyskuje opinię niewiarygodnego kontrahenta, nie tylko dla wierzycieli, ale też dla banków czy partnerów biznesowych. Informacja bowiem o prowadzeniu postępowania restrukturyzacyjnego i jego efektach, pozostaje w rejestrach Krajowego Rejestru Zadłużonych i jest prezentowana w danych wywiadowni gospodarczych, jako element mocno obniżający scoring firmy. W praktyce oznacza to brak możliwości skorzystania w przyszłości z usług firm finansowych.

Co może zrobić wierzyciel? – przeciwdziałanie nadużyciom dłużnika w PZU

Wierzyciel może złożyć wniosek o uchylenie skutków obwieszczenia, jeżeli:

• dłużnik otworzył postępowanie w złej wierze,
• obwieszczenie prowadzi do pokrzywdzenia wierzycieli,
• nie istnieją przesłanki do otwarcia postępowania,
• dłużnik nie reguluje bieżących zobowiązań, nieobjętych układem.

Wierzyciele mogą kwestionować:

• ujęcie lub nieuwzględnienie wierzytelności,
• sposób podziału wierzycieli na grupy,
• warunki układu jako nieproporcjonalnie korzystne dla dłużnika lub krzywdzące dla części wierzycieli.

Wierzyciel ma prawo złożenia zawiadomienia do prokuratury lub sądu o podejrzeniu oszustwa układowego, jeśli dłużnik w toku postępowania:

• zataja majątek,
• wprowadza do układu fikcyjne zobowiązania,
• działa na szkodę wierzycieli.

Warto pamiętać, że postępowanie o zatwierdzenie układu jest cennym narzędziem dla przedsiębiorców w kryzysie, jednak jego pozorna prostota i szybkość niosą za sobą liczne pułapki. Doradcy restrukturyzacyjni nie zawsze działają z pełną transparentnością, dlatego należy sięgnąć po niezależną analizę prawną i ekonomiczną, zanim podejmie się decyzję o wejściu w postępowanie restrukturyzacyjne.

Jeśli aktualnie masz dłużnika, który wszedł w postępowanie restrukturyzacyjne i szukasz profesjonalnej pomocy prawnej, zapraszamy. Sprawdzimy, czy postępowanie nie jest prowadzone z pokrzywdzeniem wierzycieli lub nie występują nadużycia tj. preferowanie powiązanych wierzycieli, nierówność w traktowaniu grup, niejasny harmonogram spłat. Pamiętaj, że wierzyciel ma prawo aktywnie uczestniczyć w samym postępowaniu o zatwierdzenie układu, a ponadto może zablokować układ na poziomie głosowania i żądać udziału niezależnego doradcy w analizie propozycji.